Gülistan Yeraltı Şehri

Talas İlçesi, Gülistan Evleri Mahallesi’nde bulunan bu ufak yeraltı şehri, Ali Dağı’nın güneydoğusunda, sadece birkaç evin bulunduğu düz bir ovada yer almaktadır ve yakın civarında hiçbir eski yerleşim mevcut değildir. Yeraltı şehri uzun ve dar tünellerle üç farklı salona ulaşmaktadır. Bu odalarının tümünün girişinde birer operasyon odası olmasına karşın hiçbir odada kapı taşı mevcut değildir. Ya bu kapı taşları daha sonraki bir dönemde bulundukları yerden çıkarılıp başka bir amaçla kullanılmış olmalı veya kuzeybatıya uzanan ve aniden kazılmasından vazgeçilen son tünelde görüldüğü gibi, bu yeraltı savunma yapısı kazılmaya başlandıktan sonra inşasından vazgeçilmiş olmalıdır. Kazılan yerin kaya yapısı kapı taşı için uygun değilse – ki Gülistan Yeraltı Şehri’nin oldukça taneli, yumuşak tüfü kapı taşı için fazlasıyla zayıf bir kayaçtır- kapı taşlarının başka bir ocaktan getirilmesi Kapadokya’da sıkça rastlanan bir uygulamadır. Eğer inşa amacı ortadan kalktıysa Gülistan Yeraltı Şehri’nin kazısı yarım kalmış ve kapı taşları da getirilmemiş olmalıdır. Üçüncü ve son salona bağlanan üç farklı oda mevcuttur. Kuzeybatı odasından sonra 18 m devam eden tünelin kazılması ansızın bitmektedir.