İLÇENİN TARİHİ
İlçe’nin tarihi İl Merkezi olan Kayseri ile aynıdır. Kayseri’den ayrı olarak Tomarza adına ilk defa “Jennigs” adlı batılı bir yazarın “16.yy’da Erciyes Dağı” adlı eserinde raslanmaktadır. Bu eserde ilçeden köy olarak bahsedilmekte. 1071 yılında Alpaslan’ın Malazgirt Zaferinden sonra Anadolu’nun fethine kadar bölge sırasıyla Kapadokyalılar, Büyük İskender’in Makedonya İmparatorluğu ve Romalıların idaresinde kalmıştır. Malazgirt Zaferinden sonra bölgeye Uygur Türkleri ile İran’dan gelen Avşar Türkleri yerleşmiştir. İlçedeki muhacir Türk nufusunun özellikle “93 Harbi” olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı Rus savaşı sırasında arttığı görülmektedir. Rus işgalinden kaçan çok sayıda Türk ailesi İlçe merkezi ve etrafındaki köylere yerleşmişlerdir.
COĞRAFİ YAPI
İlçe, düz bir arazi üzerine kurulmuştur. Kuzeyi Talas ve Bünyan,Güneyi Adana İl’inin Tufanbeyli İlçesi,Batısı Develi İlçesi,Dogusu Sarız ve Pınarbaşı İlçeleri ile çevrilidir. Yüzölçümü 1452 km kare olup, il merkezine olan uzaklığı 56 km.dir. İlçe”nin denizden yüksekliği 1397 metredir. İlçe’nin üç ovası mevcuttur. Bunlar,Göstere ovası,Mandal ovası ve Çukuryavşan ovalarıdır.Akarsuları Zamantı Irmağı,Kuru çay ve Şehriyel suyu’dur.İlçe’nin Dağları ise, Aygörmez (2072 m),Sövengen (1953 m) ve Sümengen dağı ile İlçe’nin güney ve güneydoğusunda ise Torosların Tahtalı kolunu oluşturan sıradağlar vardır.
İlçe’de kışları soğuk ve yagışlı, yazları sıcak ve kurak özelliklere sahip karasal iklim hüküm sürer. Kış aylarında yagışlar yağmur ve kar şeklinde olur. Bitki örtüsü olarak Güneydeki Toros Daglarının eteklerinde 20.000 dekar orman,20.000 dekar fundalık bulunmakta olup,diğer kısımlar kıraç arazi yapısına sahiptit.Toprak erezyonu çok fazladır.
EKONOMİK YAPI
İlçe’de halkın büyük çoğunluğu hayvancılık, çiftçilik, serbest işçilik ve halı dokumacılığı ile geçimini sağlamaktadır. İlçede genellikle kuru tarım yapılmaktadır.
SOSYAL YAPI
İlçe kendine yetecek bir ticari potansiyele sahiptir. Şehre yakın oluşu, burada ticari yönden de fazla gelişme şansı doğmasına imkan vermemektedir. 119 İşyerinden 75.5 milyon liralık sermaye ile çalışmaktadır. Tomarza, eğitim yönünden fazla gelişmemekle birlikte herhangi ciddi bir problemle de karşı karşıya değildir. ilk, orta ve lise öğrenimi ile sınırlı .olarak meslek eğitimi yapan okullar vardır. Tomarza’da halk oyunlarının önemli bir yeri vardır. Özellikle Davul-zuma eşliğinde kendine has bazı oyunlara bu bölgede rastlanmak mümkündür. Osmanlı Sarayı’nın önemli meddahi incili Çavuş bu ilçeye bağlı eski adıyla Tıravşın köyünde doğduğu için, onun esprileri oldukça yaygın olarak odalar ve kahvelerde anlatılır. Bu bölgede de bozlak önemli bir yere sahiptir. Düğünlerde çeşitli gösteriler de yapılır. ilçe folklor ürünleri bakımından zengindir. İlçede kömür bulunmuştur. Diğer madenlerden bazı rezervler olsa da kullanılır ekonomik değildir.
