İLÇENİN TARİHİ
İlçenin tarihi çok eskilere dayanmaktadır. M.Ö.700’lü yıllara kadar uzanmaktadır. Klikya, Bizans İmparatorluğu ve Beyliklerden Dulkadiroğulları Beyliği hakimiyetinde kalmış olup, Osmanlı İmparatorluğuna Yavuz Sultan Selim döneminde dahil edilmiştir. Adana yöresinde yaşamakta olan avşar boylarından bir kısmı Sarız Yaylalarında göçebe hayatı yaşarken 1840’lı yıllarda yerleşik hayata geçmişlerdir.
Sarız İlçesinin içinden geçen Sarız Çayı mevcuttur. Avşarlar çay etrafında biten çimenlere “Öz” ismi verdiklerinden ve ilkbaharda çay etrafında sarı güzel çiçekler yetiştiği için halk dilinde sarıöz ismiyle söylene söylene Sarız ismine dönüştüğü rivayet edilmektedir. Bu isim yörenin genel adı olup, merkezin eski adı Köyyeridir.
Sarız 1946 yılına kadar Pınarbaşı İlçesine bağlı bir nahiye iken, bu tarihte müstakil bir ilçe olmuştur.
COĞRAFİ YAPI
Sarız İlçesi İl merkezinin doğusunda,123 km uzaklıkta bulunmaktadır. Coğrafi bakımdan İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Akdeniz Bölgesinin kesiştiği bölümde yer almaktadır. Sarız, Kayseri’nin Tomarza ve Pınarbaşı, Sivas’ın Gürün, Adana’nın Tufanbeyli, Kahramanmaraş’ın Afşin ve Göksun ilçeleri ile çevrilidir. İlçenin yüzölçümü 1410 km2 olup, deniz seviyesinden 1560 m. yüksektedir. İlçenin batısı tahtalı dağları, doğusu Binboğa dağları, Kuzeyi ise Soğanlı, Koçdağı ve Maşat dağları ile çevrilidir. İlçe ekonomik ve coğrafi yapı itibariyle tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır.
Sarız İlçesi karasal iklim koşullarını taşımaktadır. İlçede kışları çok soğuk, yağışlı ve çetin geçmekte, yazları kurak ve serindir.2003 yılı en yüksek hava sıcaklığı ortalama 33 derece,en düşük hava sıcaklığı -24.1 derecedir. İlçenin bitki örtüsü keven, kirpi otu, yabani ayrık otundan ibaret olup, yer yer ardıç, meşe ve kısa boylu fundalık orman örtüsüyle kaplıdır. Dağlarda yoğun erozyon ve toprak derinliğinin azlığı nedeniyle fazla bitki bulunmamaktadır. Başlıca akarsuyu,Seyhan Nehrinin bir kolu olan Sarız Çayıdır.
EKONOMİK YAPI
İlçe, coğrafi yapısı itibariyle tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Yaygın olarak kilim ve halı dokumacılığı yapılmaktadır. İlçe merkezi ve köylerde büyükbaş hayvan, küçükbaş hayvan ile 12.000 civarında arı kolonisi mevcuttur. Ayrıca havuzlu su ürünleri yetiştiriciliği yapılmaktadır. İlçenin ekilebilir tarım arazisi 60.000 hektardır. Çiftçiler; Buğday, nohut, mercimek ve şeker pancarı ekmektedir. Tarımda modernizasyon yeterli değildir. Birkaç köyün dışında sulama kanalı yoktur.
İlçede önemli bir sanayi yatırımı bulunmamaktadır. Birkaç un değirmeni, soğuk demir atölyeleri ve oto tamir atölyeleri bulunmaktadır. İlçede herhangi bir sanayi yapısı ve iş sahası bulunmadığından ilçede işsizlik sorunu hat safhadadır.
Karapınar, Çavdar ve Kıskaçlı köylerinde kömür rezervi bulunmaktadır. Bunlardan Tekneli Köyü Cesurlar mezrasındaki kömür rezervi özel sektör tarafından işletilmeye başlanılmıştır.
İlçede diğer gelir kaynakları olarak el dokuma Kök boyalı Sarız kilimleri Türkiye’de ün yapmıştır. Vatandaşların kendi evlerinde kurmuş oldukları tezgahlarda kilim dokuyarak ev ekonomisine katkıda bulunmaktadırlar.
SOSYAL YAPI
İlçede; 1200-1300 civarında konut bulunmaktadır. Konutların büyük bir kısmı sağlık şartlarına uygun değildir. Ev yapımında kullanılan malzeme taş ve kerpiçtir. İlçede kışlar çok soğuk ve çetin geçtiğinden çatılar genellikle çinko saç ile kaplıdır. Yerli halkın kiraya verecek kadar evi olmadığından özellikle memurlar konut sıkıntısı çekmektedir. Köylerde ise durum biraz daha kötüdür. Konutlar genellikle toprak damlı ve ahırlarla bitişiktir. İlçe merkezinde ve köylerinde planlı bir yapılaşma yoktur. Nüfusun % 80’i hayvancılıkla uğraşmaktadır. Kaymakamlığın hazırladığı kilim projesi hayata geçirilmiştir. Kök boyalı Sarız kilimleri Türkiye’de ün yapmıştır. Vatandaşlar, kendi evlerinde kurmuş oldukları tezgahlarda kilim dokuyarak ev ekonomisine katkıda bulunmaktadır.
İlçeden başka yerlere yoğun göç olayı olduğundan nüfus artışı görülmemektedir.